Saturday 29 October 2011

Złote włosy Małgorzaty - Krystyna Piotrowska w CSW, Toruń

wrzesień - listopad 2011, CSW, Toruń

Artystka: Krystyna Piotrowska
Kuratorka: Marta Smolińska
Wystawa Krystyny Piotrowskiej w toruńskim CSW jest pierwszą tak szeroką prezentacją prac tej Artystki, ukazującą dialog pomiędzy pracami aktualnymi a tymi z okresu wcześniejszego.
Piotrowska, uprzednio pracująca przede wszystkim w technikach graficznych, od 2005 roku zajmuje się instalacją i filmem video. Przyczyną tej przemiany było zainicjowanie wystaw w opuszczonych kamienicach przy ul. Próżnej w Warszawie, jedynych pozostałych po tamtejszym getcie. Artystka wraz z Krystianą Robb-Narbutt zapoczątkowała działalność projektu „Ulica Próżna”, w ramach którego, co roku w opustoszałych, zrujnowanych wnętrzach w samym centrum miasta, odbywają się wystawy, nawiązujące do żydowskiej przeszłości tego miejsca. Krystyna Piotrowska nie tylko pokazuje tam swoje prace, lecz także pełni funkcję kuratora.
Doświadczenie to ściśle wiąże się z biografią Artystki oraz Jej pytaniami o indywidualną tożsamość, krystalizującą się gdzieś na pełnym napięć pograniczu żydowskości i polskości. Realizacje Piotrowskiej stawiają więc pytania o własne oblicze, zarysowujące się na tle Historii z koszmarem Holocaustu oraz z uwzględnieniem aktualnych realiów. Dobór środków wyrazu oraz wieloaspektowe przesłania poszczególnych dzieł znacznie przekraczają jednak indywidualny charakter wypowiedzi i stają się przekaźnikami znaczeń uniwersalnych, dotyczących każdego z nas, zapytującego o własną kondycję wobec Historii, czasu i płynnej współczesności. Piotrowska zajmuje się bowiem także przemijaniem, zmiennością rysów twarzy wraz z upływającymi latami, a także kobiecością i rozmaitymi sposobami jej przejawiania się.
Głównym środkiem wyrazu w najnowszej instalacji Krystyny Piotrowskiej, jak wskazuje już sam tytuł „Złote włosy Małgorzaty”, są włosy. Zaplecione w długi warkocz, układają się na podłodze galerii w koncentryczną strukturę, przypominającą mandalę. Niepokojącej instalacji towarzyszą filmy video, ukazujące modelki, którym zaplatany jest warkocz, a także projekcja, prezentująca te same kobiety ów warkocz rozplatające. Warkocze oraz ich zaplatanie i rozplatanie urastają więc do rangi symbolicznych środków wyrazu, które umożliwiają czytanie tej pracy także przez pryzmat feministyczny.
Tytuł tej najnowszej pracy Piotrowskiej – jak również całej wystawy w toruńskim CSW – odnosi się natomiast do wiersza Paula Celana „Fuga śmierci”, w którym jasnowłosa Małgorzata jest ucieleśnieniem życia, zaś ciemnowłosa Sulamitka – śmierci i Holocaustu; włosy tej pierwszej mienią się złotem, tej drugiej są spopielałe. Te dwa wątki nierozerwalnie splatają się nie tylko w utworze Celana, lecz także w pracach Piotrowskiej: biografia samej Artystki, z Historią w tle, daje asumpt do uniwersalizacji przekazywanych znaczeń i wiedzie ku tworzeniu dzieł, które stają się platformą przekazu niezwykle wielowarstwowych, wciąż aktualnych i poruszających  sensów. W przestrzeniach CSW prace z wcześniejszych okresów twórczości świetnie dialogują z tymi najnowszymi, snując cichą opowieść o kobiecie i człowieku w ogólności, i chociaż patrzą oni prosto w oczy teraźniejszości, to niepokojąco kładzie się na nich cień Historii.

Wystawie towarzyszy katalog z tekstami Ewy Toniak, Andy Rottenberg oraz Bożeny Kowalskiej. Natomiast specjalnie do prezentacji w toruńskim CSW będzie wydrukowany folder z tekstem Marty Smolińskiej.

Krystyna Piotrowska - w latach 1966-72 studiowała na Wydziale Architektury Wnętrz w ASP w Krakowie [filia w Katowicach], w latach 1972-75 na Wydziale Grafiki PWSSP w Poznaniu, natomiast w latach 1985-90 w Grafik Skolan Forum Malmö. Wystawiała w Polsce, Szwecji, a także w Paryżu, Hamburgu. Otrzymała wiele nagród na Międzynarodowym Biennale Grafiki m.in.: Frechen, Ljubljana, Sapporo. Od 2005 roku kuratorka projektu „Ulica Próżna” (http://www.projektprozna.pl/).




...a tutaj  wywiad z Krystyną Piotrowską w "Wysokich Obcasach"